Euro krajowe to wspólna waluta Unii Europejskiej, która na stałe zastąpiła waluty narodowe wielu państw członkowskich. Wprowadzenie euro wiązało się z licznymi korzyściami, ale także wyzwaniami dla gospodarek krajów strefy euro. W tym artykule przybliżymy historię wprowadzania wspólnej waluty, omówimy zasady przyjmowania euro przez kolejne państwa oraz aktualny stan wdrażania euro w poszczególnych krajach. Sprawdzimy również, jak kształtował się kurs euro na przestrzeni lat i jakie są prognozy na najbliższe lata.
Kluczowe wnioski:- Euro stopniowo zastępowało waluty narodowe od 1999 r., obecnie używa go 19 państw UE.
- Kraje przyjmujące euro muszą spełnić określone kryteria konwergencji.
- Kurs euro zmieniał się na przestrzeni lat, a ekonomiści spodziewają się jego umocnienia.
- Przyjęcie euro wpłynęło na obniżenie kosztów transakcyjnych i wzrost handlu.
- Niektóre kraje nadal mają opory przed przyjęciem euro.
Kraje należące do strefy euro - lista państw
Obecnie do strefy euro należy 19 państw Unii Europejskiej, które zastąpiły swoje waluty narodowe wspólną walutą euro. Są to następujące kraje:
- Austria
- Belgia
- Cypr
- Estonia
- Finlandia
- Francja
- Grecja
- Hiszpania
- Holandia
- Irlandia
- Litwa
- Luksemburg
- Łotwa
- Malta
- Niemcy
- Portugalia
- Słowacja
- Słowenia
- Włochy
Najwcześniej, bo już w 1999 roku, euro przyjęło 11 krajów założycielskich strefy euro. Były to: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia i Włochy. Od tego czasu euro stopniowo rozszerzało obszar swojego stosowania.
Historia wprowadzania euro jako waluty
Idea wspólnej waluty dla krajów Unii Europejskiej pojawiła się już w latach 60. XX wieku. Jednak dopiero Traktat z Maastricht z 1992 r. ustanowił harmonogram wprowadzenia euro.
1 stycznia 1999 roku euro zostało wirtualną walutą dla 11 krajów UE. Równocześnie zostały ustalone niezmienne kursy wymiany walut krajowych na euro. W praktyce jednak nadal posługiwano się walutami narodowymi.
Kolejnym kluczowym momentem był 1 stycznia 2002 r., kiedy euro zaczęło funkcjonować jako gotówka. Waluty narodowe zostały zastąpione banknotami i monetami euro w 12 państwach strefy euro. Od tego momentu euro stało się jedynym prawnym środkiem płatniczym w tych krajach.
W kolejnych latach do strefy euro dołączały następne kraje: Słowenia (2007 r.), Cypr i Malta (2008 r.), Słowacja (2009 r.), Estonia (2011 r.), Łotwa (2014 r.) i Litwa (2015 r.). Ostatnie rozszerzenie miało miejsce 6 lat temu, kiedy to Litwa zastąpiła lita eurom 1 stycznia 2015 roku.
Perspektywy dalszej ekspansji euro
Kolejnymi kandydatami do przyjęcia euro są Chorwacja i Bułgaria, które deklarują chęć dołączenia do strefy euro w najbliższych latach. Szansa na szybkie przyjęcie euro przez te kraje wydaje się jednak niewielka ze względu na niespełnienie kryteriów konwergencji.
Wśród pozostałych państw UE nie ma zgody co do tempa i terminu przyjęcia euro. Niektóre kraje, jak Polska, nie określiły konkretnej daty wejścia do strefy euro. Inne państwa, jak Czechy, nie wyrażają na razie chęci przystąpienia do euro.
Czytaj więcej: Euro a dolar kanadyjski - jaka jest siła euro w porównaniu do CAD?
Zasady przyjęcia euro w krajach UE
Kraje UE nie mają obowiązku przyjęcia euro, jest to decyzja dobrowolna. Jednak te państwa, które chcą przystąpić do strefy euro, muszą spełnić tzw. kryteria konwergencji określone w Traktacie z Maastricht.
Kryteria konwergencji obejmują:
- kryterium stabilności cen - utrzymywanie niskiej inflacji na poziomie nie przekraczającym 1,5 punktu procentowego powyżej inflacji trzech państw o najniższej inflacji
- kryterium finansów publicznych - deficyt budżetowy poniżej 3% PKB, dług publiczny poniżej 60% PKB
- kryterium stóp procentowych - długoterminowe stopy procentowe nie mogą przekraczać więcej niż 2 punkty procentowe odpowiednich stóp w trzech państwach o najniższej inflacji
- kryterium stabilności kursu walutowego - udział w mechanizmie kursów walutowych ERM II bez poważnych napięć przez co najmniej dwa lata
Kraje muszą wykazać trwałe spełnienie tych warunków, aby Komisja Europejska wydała pozytywną rekomendację w sprawie przyjęcia euro.
Kursy wymiany walut krajowych na euro
Przy wprowadzaniu euro zostały bezpowrotnie ustalone kursy wymiany walut narodowych poszczególnych krajów na euro. Dla pierwszych 11 krajów kursy te ustalono na poziomie:
| 1 euro = | 13,7603 austriackich szylingów |
| 40,3399 belgijskich franków | |
| 5,94573 fińskich marek | |
| 6,55957 francuskich franków | |
| 340,750 greckich drachm | |
| 0,787564 irlandzkich funtów | |
| 1936,27 włoskich lirów | |
| 40,3399 luksemburskich franków | |
| 2,20371 holenderskich guldenów | |
| 200,482 portugalskich escudos | |
| 166,386 hiszpańskich peset |
Podobnie ustalono kursy dla walut kolejnych państw wchodzących do strefy euro. Znajomość tych kursów była kluczowa dla banków, przedsiębiorstw i klientów indywidualnych przy przeliczaniu cen i rozliczeniach finansowych po zmianie waluty.
Wpływ euro na gospodarkę krajów członkowskich
Wprowadzenie euro przyniosło liczne konsekwencje dla gospodarek krajów strefy euro. Do najważniejszych korzyści można zaliczyć:
- Spadek kosztów transakcyjnych dzięki eliminacji wymiany walut.
- Wzrost handlu między krajami strefy euro.
- Większą przejrzystość cen.
- Niższe koszty obsługi zadłużenia dla rządów.
- Ochronę przed spekulacjami na rynku walutowym.
Jednocześnie pojawiły się także wyzwania związane z utratą autonomii w prowadzeniu polityki pieniężnej i niemożnością dewaluacji własnej waluty jako narzędzia zwiększania konkurencyjności.
Wprowadzenie euro było ogromnym przedsięwzięciem logistycznym i technicznym, ale przyniosło też głębokie zmiany dla europejskiej gospodarki i społeczeństwa.
Mimo problemów, ogólny bilans ponad 20 lat funkcjonowania euro jest pozytywny. Wspólna waluta przyczyniła się do pogłębienia integracji gospodarczej i umocnienia pozycji Europy na arenie globalnej.
Prognozy kursu euro na najbliższe lata
Euro od początku swojego istnienia znacząco zmieniało swoją wartość względem dolara amerykańskiego i innych głównych walut.
Po okresie umacniania się od 2002 do 2008 r., w kolejnych latach euro traciło na wartości, co wiązało się z kryzysem finansowym i zadłużeniowym w Europie. Najniższy kurs w tym okresie euro osiągnęło na poziomie 1,04 USD w 2017 r.
W ostatnich latach euro ponownie się umacnia osiągając w 2022 r. najwyższy kurs od 5 lat na poziomie 1,15 USD. Ekonomiści spodziewają się, że euro pozostanie silną walutą w najbliższych latach ze względu na podwyżki stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny i spowolnienie gospodarcze w USA.
Mocniejsze euro będzie korzystne dla europejskiego eksportu i importu surowców, ale może zaszkodzić konkurencyjności cenowej niektórych branż. Prognozy dla euro są jednak obarczone dużą niepewnością z powodu niestabilnej sytuacji geopolitycznej i gospodarczej na świecie.
Podsumowanie
Euro jest wspólną walutą dla 19 krajów strefy euro, która zastąpiła ich narodowe waluty. Wprowadzenie euro było stopniowym procesem rozpoczętym w 1999 r., kiedy stało się wirtualną walutą. Od 2002 r. funkcjonuje w formie gotówkowej i jest jedynym prawnym środkiem płatniczym w tych państwach.
Aby przyjąć euro, kraje muszą spełnić szereg kryteriów ekonomicznych. Do tej pory do strefy euro dołączyło kilkanaście państw, a kolejnymi kandydatami są Chorwacja i Bułgaria. Jednak nie wszystkie kraje UE chcą na razie rezygnować ze swoich walut.
Przejście na euro przyniosło liczne korzyści gospodarcze dla krajów członkowskich, jak spadek kosztów transakcyjnych czy wzrost handlu. Jednak wiązało się też z wyzwaniami, np. utratą narzędzi polityki pieniężnej.
Ogólny bilans ponad 20 lat funkcjonowania euro jest pozytywny, choć kurs wspólnej waluty stale się zmienia. Ekonomiści spodziewają się umocnienia euro w najbliższych latach, mimo niepewności na rynkach.
Tagi
Udostępnij
